Kasacja wyroku w sprawie karnej – kto może się o nią ubiegać?
Kasacja to jeden z nadzwyczajnych środków zaskarżenia orzeczenia wydanego w sprawie karnej. Jej celem jest kontrola rozstrzygnięcia, które nie może być już zmienione w toku instancji. Dzięki kasacji możliwe jest uchylenie lub zmiana prawomocnego wyroku, jeśli zostanie wykazane, że w sprawie wystąpiły poważne błędy proceduralne, naruszenie prawa materialnego lub inne istotne wady postępowania.
Prawo do wniesienia kasacji
Prawo do wniesienia kasacji w sprawach karnych przysługuje stronie postępowania od prawomocnego wyroku sądu II instancji. Może ją również wnieść Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka (jeśli w wyniku wydanego rozstrzygnięcia doszło do naruszenia praw dziecka) po spełnieniu określonych warunków formalnych.
Procedura składania kasacji
Kasację można wnieść w nieprzekraczalnym terminie 30 dni od dnia doręczenia wyroku sądu II instancji z uzasadnieniem, o którego przesłanie należy wystąpić w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku, a jeżeli przepisy prawa przewidują doręczenie orzeczenia z urzędu, od daty dokonania tej czynności. Kasację na niekorzyść można wnieść jedynie w razie uniewinnienia oskarżonego albo umorzenia postępowania. Powyższe nie mają zastosowania do skarg kasacyjnych wnoszonych przez RPO, RPD i Prokuratora Generalnego. Mogą oni wnieść kasację w każdym czasie. Jedynym ograniczeniem jest fakt, że skarga na niekorzyść może być wniesiona w terminie roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia. Skargę kasacyjną wnosi się do Sądu Najwyższego za pośrednictwem sądu odwoławczego z zachowaniem tzw. przymusu adwokacko-radcowskiego, co oznacza, że w celu jej sporządzenia konieczna jest pomoc karnisty. Skarga musi być również opłacona oraz zawierać odpisy dla stron postępowania.
Podstawy kasacyjne
Skarga kasacyjna powinna czynić zadość wymaganiom pisma procesowego, czyli zawierać oznaczenie sądu, sygnaturę sprawy sądu odwoławczego, dane wraz z adresem skarżącego i jego przedstawiciela procesowego oraz być opatrzona w datę, miejsce i tytuł.
Najważniejszą częścią pisma jest petitum, w którym wskazuje się: czy wyrok należy zaskarżyć w całości czy w części oraz czy zaskarżenie dotyczy winy, kary, środka karnego czy innego środka, wystąpienie jednej z bezwzględnych przyczyn odwoławczych (np. w składzie orzekającym zasiadał nieuprawniony do tego sędzia) lub innego rażącego naruszenia prawa, które miało istotny wpływ na rozstrzygnięcie oraz wniosek czego skarżący domaga się od sądu np. uchylenia wyroku w całości. Całość musi być należycie i przekonywująco uzasadniona w dalszej części pisma.
Rozstrzygnięcie
Jeśli uda się udowodnić, że doszło do naruszenia, które miało istotny wpływ na rozstrzygniecie Sąd Najwyższy może: przekazać sprawę właściwemu Sądowi do ponownego rozpoznania, umorzyć postępowanie, uniewinnić oskarżonego jeżeli jego skazanie jest oczywiście niesłuszne.